2024-11-05, godzina
imieniny: Balladyny, Elbiety, Sawomira

KREMPACHY - historia, zabytki, atrakcje turystyczne


   KREMPACHY le na Polskim Spiszu we wschodniej czci gminy. Wrd spiskich wsi stanowi znaczcy orodek kulturalny i gospodarczy. Wie, pooona na prawym brzegu rzeki Biaki u stp wapiennego pasma skaek pieniskich, jest atrakcyjn osad turystyczn. Pierwotn wie zaoono nad spywajcym spoza Czerwonej Skaki potokiem, ktry meandrujc licznymi zakolami po wschodniej stronie osady uchodzi do Biaki. W wieku XVII, kiedy Biaka przerzucia swe koryto na teren wsi, zosta zasilony sztucznie wykopanym korytem Mynwki, nad ktr od stuleci zlokalizowane byy myn i tartak.

  Krempachy maj charakterystyczny dla wsi spiskiej typ zabudowy zwartej. Zaoy je w XIV w. rd Berzeviczych, waciciele tych ziem, na skrzyowaniu drg z Nowego Targu przez Now Bia do Dursztyna i Frydmana - przy starym szlaku handlowym prowadzcym z Krakowa na Wgry. Wie miaa 50 anw; parafi erygowano w roku 1397. Krempachy podobnie jak inne wsie spiskie wchodziy w skad posiadoci niedzickich, ktrych wacicielami byy znane rody wgierskie: Berzeviczych, Zapolyich, Horvathw i Salomonw, a w wieku XVI polski rd askich. W roku 1549 wie przechodzi na luteranizm za spraw waciciela Horvatha, a jej rekatolizacja nastpuje dopiero po roku 1660 za spraw rodu Stansithw-Horvathw.

   Szczeglnie cennymi zabytkami wsi s dwa kocioy - parafialny w. Marcina i cmentarny w. Walentego. Koci parafialny reprezentuje przejciowy styl gotyku i renesansu. Wybudowany zosta w I po. wieku XVI, jego wyposaenie za pochodzi z poowy wieku XVIII. Na szczegln uwag zasuguje tu gotycka monstrancja z roku 1528 w ksztacie kapliczki z figur w. Piotra. Koci cmentarny, lecy na skraju wsi, zosta wybudowany w roku 1761 na miejscu starego drewnianego kocioa, prawdopodobnie starszego od kocioa parafialnego. Bogato zdobione otarze obydwu kociow stanowi wyjtkowo interesujce przykady urzdzenia wityni w stylu rokoko.

   Ksztat i charakter zabudowy przestrzennej wsi s unikatem w skali europejskiej. Centrum stanowi wyduony plac, gdzie znajduj si koci parafialny, szkoa i remiza straacka. Z tego placu odchodz gwne ulice zabudowane od frontu murowanymi domami, dawniej parterowymi, z przejazdami w gb zagrody obok domu, do ktrego przylegaj budynki inwentarsko-gospodarcze. W pewnej odlegoci od zagrody stoj rzdem stodoy, ktre okalaj ca wie.

   W pejzau okolic wsi wyrniaj si wystajce skalice wapienne, ktre wystpuj od Kramnicy w przeomie Biaki do Czerwonej Skaki. Najwiksze z nich nosz nazwy: Korowa, Lorencowa, Borsukowa i Mikoajeczna. Ten cig skaek wapiennych przecina dolinka potoku zasilanego przez liczne zrda znajdujce si w terenach lenych, zwanych tu Fordijak i Lemieyska.

   Z Nowej Biaej przez Krempachy drog do Dursztyna przebiega zielony szlak turystyczny do zamku w Niedzicy. Atrakcyjne tereny rekreacyjne spotkamy nad zalesionym brzegiem Biaki, gdzie istniej warunki do kpieli w tej najczystszej spord rzek podhalaskich. Mona tu te znakomicie wypocz w dobrze urzdzonych kwaterach u rolnikw.

   Wie ma typowo rolniczy charakter, znana jest z gospodarnoci oraz wiekowych tradycji w zakresie przestrzegania przepisw przeciwpoarowych, co sprawia, e od niepamitnych czasw nie notowano tu poarw, ktre tak czsto nawiedzaj inne wsie spiskie o zwartej zabudowie.

  W drugiej poowie lat 90-tych wybudowano okazay budynek gimnazjum o powierzchni uytkowej 4170 m2 i sal gimnastyczn o wymiarach 30 x 13 m, ktre su modziey 8 ssiednich wsi.

(rdo: UG Nowy Targ)
http://www.ugnowytarg.pl/index.php?module=subjects&func=viewpage&pageid=66




Przewodnik turystyczny


   Wie Krempachy - jest pooona we wschodniej czci kotliny nowotarskiej, administracyjnie naley do Gminy Nowy Targ, rejon geograficzny to pnocna cz Zamagurza Spiskiego - Spisz.
   Oglna powierzchnia Spisza wynosi 172 km2, natomiast powierzchnia Krempach wynosi 829 ha. Wysoko n.p.m. wynosi ok.580m, natomiast wiksze wzniesienia to pole Hunstrick(584m), pole Gin,Stymbroch, Kilinek(ok.650m), Furmaniec-Dzio(ok.700m).
   Jest to teren typowo rolniczy nie skaony przemysem i otwarty dla turysty. Obecnie nasz miejscowo zamieszkuje okoo 1300 mieszkacw w 240 budynkach, (gospodarstwzajmujcych si tylko gospodark roln jest okoo 140).
   Na zachodzie ssiadujemy z Trybszem, poprzez las-Fordiak, pola Kilinek i Kramnica. Dalej znajduje si wspaniay relikt dziewiczej przyrody, nurt rzeki Biaki ktrej rda to Biay Potok w Tatrach oraz wapiecowe skay Kramnicy(688m npm) i skay Obazowej(670m), tworz wsplnie wspaniay "Przeom Biaki". Unikatowa rolinno typu tatrzaskiego, drzewostan oraz mikroklimat i czysta bkitna woda, pynca wrd biaych granitowych otoczakw, to niezapomniane wraenie dla licznie tu przybywajcych turystw. Obecne badania archeologiczne wykazay tutaj obecno czowieka przed ok.30.000 lat, czego dowodem jest znaleziony w grocie Obazowej Skay najstarszy (!!!) bumerang wiata. Ze wzgldu na unikatowy charakter tego skrawka ziemi w 1959r utworzono tutaj Park Krajobrazowy i Rezerwat Przyrody. Pionowe ciany Kramnicy to take miejscetreningw dla alpinistw na wspinaczk wysokogrsk.
   Rzeka Biaka i Dunajec wyznaczaj teren Spisza(jedyny wyjtek to ssiednia Nowa Bia). Koryto Biaki oddziela pola Krempach i Nowej Biaej a bieg swj koczy na terenach Frydmana, wchodzc do Zalewu Czorsztysko-niedzickiego. W okresie letnim nurt rzeki jest wykorzystywany przez wodniakw do spyww kajakowo pontonowych.
   Rwnolegle do koryta Biaki leniwie sczy si obecnie potok Przekopa, ktry jeszcze w latach siedemdziesitych ub. wieku suy jako sia napdowa do kilku mynw. Na granicy z Frydmanem, na polu - Kamieniec obecnie jest wydobywany metod odkrywkow na skal przemysow granitowy wir sucy jako budulec na drogi w caym regionie.
   Od Kramnicy na poudniowy wschdkieruje si pas skaek wapiecowych i piaskowcowych w stron Pienin Spiskich na odlego okoo 14 km, u nas nosz nazwy.: Kilinkowe Skaki, Duga, Korowa, Rafocowa, Lorencowe(forma maczugi nazywana Gle i Basy),Borsukowa, Mikoajczyna oraz Czerwona Skaa(794m n.p.m). Nazwy te pochodz od wacicieli pl, ktre ssiaduj z nimi , z tego te powodu ograniczony jest dostp na zwiedzanie przez zorganizowane grupy turystycznyczne. Czerwona Skaa oraz Mikoajczyna tworz naturaln granic z Dursztynem. Z najwyszych wzniesie i skaek moemy podziwia wspania panoram Wysokich Tatr-Bielskich(Gerlach 2654m) oraz dugie pasmo Magury Spiskiej.
   Odwracajc si w kierunku pnocnym, ogldamyku niebu wznoszc si Babi Gr(1722m) Nastpnie mamy pasmoGorcw z Turbaczem(1311m) i Lubaniem(1210m) oraz szczytyTrzech Koron(982m). Turystyczny szlak pieszy -" zielony", prowadzi z Nowej Biaej przez Krempachy do Dursztyna a nastpnie szlak "czerwony"- przez Zor-Branisko(879m) okoo 10 km do Niedzicy.
   Z dzikich zwierzt wystpuj u nas: sarny, jelenie, wilki, kuny, borsuki, zajce, lisy, dziki.
   Z ptakw wystpuj: jastrzb, myszow, puchacz, sjka, wrbel, wrona, nietoperz oraz liczne stada bociana biaego.
   Z ryb wystpuj: lipie, oso, pstrg.
   Rolinno na skakach i pastwiskach jest typowa dla Podtatrza oraz Pienin, wystpuj tu chronione krokusy oraz "dziewiciosiy". W lasach przewaa wierk i sosna, rzadko buczyna.
   Latem i jesieni wystpuje obfity wysyp grzybw.
   W gorce lato wdrujc po skakach mona spotka wygrzewajcego si zaskroca...

Opracowanie na podstawie przewodnikw turystycznych - FP.




Wadze samorzdowe miejscowoci Krempachy - 2011 r.


Jzef Pietraszek - Sotys wsi Krempachy , radny Gminy Nowy Targ w kadencji 2010 - 14. Krempachy ul Kamieniec 35, tel. 18 28513 59

Prezes LZS "Spisz" nieprzerwanie od -1969 - 96. Radny Pow. Zarz. LZS w latach 1970-80. Cz. Komit. Bud. Szkoy. Przew. Rady Parafialnej od 2004-2011, Radny Gminy Nowy Targ - 2006 - 2010- nadal, byy cz. Rady Soeckiej, w-ce prezes Pow. Zw. Hodowcw Owiec i Kz. 2010 odznaczony statuetk i dyplomem "Zasuony dla Gminy Nowy Targ". 20.l1.10r. Zotym Krzyem za zasugi na rzecz spoecznoci lokalnej .

mgr Anna Krzysztofek - Radna do Gminy Nowy Targ w kadencji 2010 -14. Krempachy ul. Spiska ..., tel. 18 2851399

Nauczyciel nauczania pocztkowego i jzyka sowackiego (od 2008 rwnolegle uczy w SP w Krempachach) w SP w Nowej Biaej (1990 - nadal). Autorka podrcznikw i wicze do nauki jzyka sowackiego w szkole podstawowej i gimnazjum. Czonek Kolegium Redakcyjnego czasopisma "ivot". Czonek Zarzdu Gwnego Towarzystwa Sowakw w Polsce. Konferansjer imprez kulturalnych. Radna Gminy Nowy Targ od 2007 - 2010 - 2014.

Mirosaw Kaczmarczyk - lekarz medycyny. Radny do Powiatu Nowy Targ w kadencji 2010-14. Krempachy ul. Na Rwni 11 b, tel. 18 2851424

Z-ca prezesa LKS "Spisz" Krempachy, trener i kierownik druyny sekcji siatkarskiej, masaysta. Strzelec wyborowy w naszym LOK . Radny do Powiatu Nowy Targ w kadencji 2007 - 2010- 2014.


Rada soecka w Krempachach.


CZONKOWIE RADY SOECKIEJ W KREMPACHACH - 2011 - 14

1 Jzef Tazik ul. Soneczna
2 Julian ukasz ul. Krtka 5
3 Emanuel Brzyzek ul. Kamieniec 22
4 Jaromir Krzysztofek ul. Duga 70
5 Jan Krzysztofek ul. Kamieniec 77
6 Franciszek Kaczmarczyk ul. Spiska 2
7 Kinga Polak ul. Soneczna 2

Administracja oficjalnej strony Krempach czeka na informacje od Internautów. Mogą to być teksty, reportaże, czy foto-relacje.
Czekamy również na zaproszenia dotyczące zbliżających się wydarzeń społecznych, kulturalnych, politycznych.
Jeżeli tylko dysponować będziemy czasem wyślemy tam naszego reportera.

Kontakt: pacygowie@interia.pl, tel. 508 167 145

Administracja Linki Spiskie wsie Facebook social plugin
AdminPanel
Kontakt

dursztyn-spisz.pl tatrzanskibs.pl
http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/
foto.ntarg.pl
http://zorfrydman.futbolowo.pl/
lapszenizne.pl
dursztyn.ugnowytarg.pl
nowabiala.com
adamowski.com.pl
janpaluch@o2.pl
http://www.folklorfest.sk/
goral.info.pl
www.spisskastaraves.sk
http://podtatranskenoviny.delphi.sk/
ugnowytarg.pl
rogoznik.bnx.pl
mok.nowytarg.pl
Czarna Góra
Dursztyn
Falsztyn
Frydman
Jurgów
Kacwin
Krempachy
Łapszanka
Łapsze Niżne
Łapsze Wyżne
Niedzica
Nowa Biała
Rzepiska
Trybsz


Copyright © 2o11 www.krempachy.espisz.pl | All Rights Reserved

Created by    gb