2024-10-06, godzina
imieniny: Artura, Fryderyki, Petry

Ochotnicza straż pożarna w Krempachach (122 lata istnienia)


W połowie XIX wieku drewniana i gęsta zabudowa naszej miejscowości sprzyjała zaprószeniom ognia i częstym wielkim pożarom. Taki też miał miejsce w 1885 i1887r, które to wydarzenia były powodem organizowania się mieszkańców i założenia strażackiej organizacji. Pierwszym komendantem Ochotniczej Straży Pożarnej zostaje wybrany Paluch, zastępcą – Jan Brzyzek a stan członków wynosił 5 osób. Rok później zakupiono sikawkę ręczną jednocylindrową a w 1887 r poświęcono w obecności wójta Tomaszkowicza, w tym też roku wybucha wielki pożar, który mobilizuje istniejącą jednostkę OSP. W latach 1890 – 23 komendantem zostaje Marcin Paluch , a stan członków wynosi już 15 osób. Wybudowano tzw.”szopę na sprzęt pożarowy”, a było tego niewiele – wiadra, bosaki, drabiny, chełmy skórzane, siekiery, sikawka ręczna i dwa węże. Wybudowano ją na farskim polu.

Okres I wojny światowej tu bardzo trudne czasy, z bratobójczej wojny nie powróciło prawdopodobnie 24 mężczyzn, zapewne i członków straży. Ci którzy wrócili, wnoszą do społeczności podpatrzone w świecie nowości i realizują na własnym podwórku. W 1918 roku rozpada się monarchia Austro-Węgierska, ulega zmianie wielo wiekowa granica pomiędzy „Madziarskiem” a „Galicją”,rozpadają się mocarstwa centralne, tworzą się w Europie nowe państwa narodowościowe Polska i Czechosłowacja, w 1920 roku nas(Polski Spisz) przydzielono do Rzeczpospolitej Polskiej. Żyjemy w nowych realiach.

W latach 1924 – 30, komendantem zostaje Wojciech Surma. Wieś nie zostaje w tyle, jest pomysł na zorganizowanie orkiestry dętej. Wykorzystując pozostałe po byłej orkiestrze z przełomu wieku instrumenty, dokupują nowe i uczą młodzież. Wydatnie pomogli w tym krajanie z Ameryki, a zbiórką zajął się ks. Chric i Walenty Surma-Tomća. Pierwszym prowadzącym został nauczyciel Pitoniak z Łapsz Niżnych, następnie nauczyciel Kowalczyk z Ostrowska. Po dwóch latach prób udaje się nowej orkiestrze zaistnieć, jest popularna i zapraszana w całym powiecie nowotarskim. Działalnośc tego amatorskiego zespołu trwa nieprzerwanie do dnia dzisiejszego, czyli „okrągłe 80 lat”.

W latach 1931-35 komendantem zostaje Jan Brzyzek, w tym czasie wybudowano większą i obszerniejszą remizę , choć nadal drewnianą. W 1934 r. miała miejsce powódź stulecia, która zniweczyła wiele osiągnięć wsi.

Następnie komendantem w latach 1936-40, zostaje Jakub Paluch a stan załogi jednostki wynosi już 22 osoby. W okresie tym mieszkańcy wioski zakupili sikawkę dwucylindrową - 1937, a w 1938 r.wspólnym wysiłkiem wybudowano betonowy mostek w centrum wsi, umożliwiający przemieszczanie się mieszkańców w czasie większych opadów i powodzi, wykorzystano to jako zastawkę przeciw pożarową.

W okresie 1939-45 r. granice wróciły do czasów lat 1918-tych , teren Spisza ponownie należał do Słowacji, a większość młodych mężczyzn przebywała na wojnie, najpierw obronnej, później na froncie wschodnim, wielu dotarło aż na Krym i Kaukaz, by w 1945 .r wraz z frontem dotrzeć aż do Pragi Czeskiej. Pomimo wykonanej u nas linii okopów pomiędzy Łopuszną , Krempachami a Łapszami, dzięki zbiegowi okoliczności nie doszło na naszym terenie do działań frontowych. Życie swoje na wojnie oddali: Andrzej Krzysik i Jan Galuś. Komendantem straży i sołtysem w czasie wojny był Walenty Kriśtofek.

Rok 1945. Granica znowu wraca na swoje, czyli do lat 1939, po Spiszu grasuje banda „Ognia”,"Błyskawica" granica jest niepewna, wiele rodzin opuszcza Krempachy i wyjeżdza do Czechosłowacji. W trudnych warunkach udaje się ponownie zorganizować Gminną Spółdzielnię Samopomoc Chłopską. Wieś pomału zaczyna budzić się do życia, ludzie mają nowe pomysły i nowe możliwości. W 1947 roku społeczeństwo wybudowało betonowy mostek koło kościoła oraz cztery stawidła p. pożarowe. W 1948(do84) roku komendantem OSP zostaje Jakub Paluch –syn, w 1949 także sołtysem, ma dobre pomysły. W 1949 rozpoczęto budowę murowanej remizy na obecnym placu, a także rozbudowę szkoły podstawowej (1949-52). Wspólnym wysiłkiem mieszkańców zakupiono też motopompę na własnym podwoziu, produkcji angielskiej o dużej mocy. Była to na owe czasy najlepsza maszyna na terenie powiatu. Dzięki niezawodności tej motopompy, przez wiele lat nasza jednostka w różnych zawodach była nie do pokonania.

W latach powojennych wprowadzono "czyny społeczne", czyli darmową pracę na rzecz wioski. Dzięki czynom społecznym nasza wioska osiągnęła więcej niż inne, była wzorem i przykładem. W 1956r wieś bierze udział w konkursie czystości, za zdobyte fundusze zakupiono żeliwne rury do wodociągu, jaki przekopano i połączono potoki na Zobielu i w Gliniku o długości 1.5 km. Otwarcia wodociągu zasilającego "Kręty potok - Dursztyński" dokonano w 1961, zastawki p. poż .przez kilka lat znowu były pełne.

W 1961-62 r. dokonano elektryfikacji wsi, w parze ze ścisłym przestrzeganiem czyszczenia kominów, oraz zakazem używania otwartego ognia, wydatnie wpłynęło to na bezpieczeństwo pożarowe. Jednostka OSP nadal przoduje w różnych zawodach, za osiągane wyniki otrzymuje w roku 1969 samochód bojowy ŻUK(obecny kom. woj. płk. Zarzycki), następnie za doskonałe wyniki w roku 1972 otrzymuje duży samochód bojowy STAR.

W latach 70-ych dokonano regulacji wiejskich dróg oraz potoku i melioracji pół, wieś bierze nadal udział w konkursach czystości, a osiągnięte fundusze przeznaczono znowu na wodociąg z prawdziwego zdarzenia. Wieś nasza cierpiała na niedostatek wody. Wodociąg ma studnie głębinowe, przepompownie i magazyn wody na dwie doby, do magistrali podłączono także sąsiednią Nową Białą. Na każdej ulicy zamontowano studzienki przeciw pożarowe. Budowę rozpoczęto w 1975 roku, by zakończyć ją na przełomie 1979-80r.

Rozwój techniki pożarniczej, oraz posiadanie dużych samochodów bojowych, zmusza mieszkanców do rozbudowy remizy już w 1979 roku, by zakończyć w 1982roku. Zyskano swobodne parkowanie samochodów, zaplecze gospodarcze z ogrzewaniem C.O, świetlicę oraz zaplecze socjalne. Na wsi daje się zauważyć zanik drewnianego budownictwa( ze szkodą dla historii), buduje się bezpiecznie z kamienia, cegły i pustaka, co nie jest bez wpływu na pożarnictwo.

W 1985 roku następuje zmiana pokoleń, komendantem zostaje Albin Paluch a prezesem zarządu - Jakub Paluch. Nasza orkiestra dęta obchodzi okrągły jubileusz 60-lecia działalności w 1987 roku. Za zasługi dla pożarnictwa urząd wojewódzki przyznaje nam „Złoty medal związku OSP ” oraz samochód bojowy STAR 266, a także sztandar na „100-lecie straży”(obecny wojewoda Rączka).

W latach dziewięćdziesiątych postęp techniki pożarniczej rośnie w oczach. w 1995 roku nasza jednostka została włączona do systemu selektywnego wywoływania drogą radiową, na stanie jest też własną łącznośc krótkofalową. W 1997 r Wspólnota Urbarialna odstępuje teren na budowę stadionu sportowego w Łęgu na Gmińskim polu, który budujemy wspólnie z L.Z.Sem, służyć ma on na treningi ze sprzętem bojowym oraz dla sportu i rekreacji. W tym roku była też duża powódź na Podhalu, strażacy ratują brzegi Białki oraz most betonowy. Skutki powodzi okazują się katastrofalne, a planowana u nas kanalizacja idzie w zapomnienie na wiele, wiele lat.

W 1998 roku zakupiono nową motopompę, by zamienić ją na zużytą. W roku tym straż przechodzi na finansowanie przez Rady Sołeckie, jest możliwość planowania wydatków. W 1999 r oddano do użytku bardzo dużą szkołę, która służy również jako gimnazjum dla połowy wiosek naszej gminy. Obiekt ten powstał dziękiog romnemu zaangażowaniu naszej parafii w czyn społeczny na rzecz budowy szkoły.

Mamy za sobą wiek XX. Jest rok 2000. Społeczność nasza buduje w Łęgu amfiteatr oraz drogę dojazdową., odbywają się pierwsze imprezy kulturalne i sportowe na nowym kompleksie sportowo-rekreacyjnym. 5 września odbyły się gminne zawody sprawnościowe 23 jednostek straży z terenu Gminy Nowy Targ, a już za kilka dni doświadczyliśmy tragedii 50-lecia.

9 września 2000 roku , o godz.20.30 – wybucha pożar w samym centrum wsi –naprzeciw remizy. Mimo wysiłku 20 jednostek straży, spłonęło 5 stodół, jedna nadpalona(na ul.Długiej.) (opis pożaru na końcu art.). Następuje seria trzech wielkich sił przyrody tj. w 2000 r – mamy pożar, w 2001 r. oberwanie chmury na naszym terenie, podtopienie zabudowań na ul. Spiskiej i Długiej, zniknął też asfalt na długości 500 m . W 2002r. – wichura-orkan-tajfun, w ciągu trzech minut w biały dzień zerwał się wiatr o sile, która przewróciła dwie stodoły, uszkodziła kilkanaście dachów, powyrywała z korzeniami kilkanaście drzew owocowych i stuletnie lipy wokół kościoła.

11.06.2000 r. komendantem zostaje druh Józef Tazik-junior, rezygnuje natomiast Józef Tomaszkowicz. Jest nowa władza, są też nowe pomysły i nowe nadzieje. Za zdobyte fundusze od społeczeństwa i gminy zakupiono w 2002 roku nowy samochód bojowy LUBLIN, zakupiono też mundury dla nowych członków straży. W 2003 roku zakupiono nową bardzo wydajną przenośną motopompę na Słowacji, w okresie zimowym przeprowadzono gminny dwutygodniowy kurs dla młodzieży strażackiej, którego celem było zapoznanie się z nowymi chemicznymi środkami gaśniczymi . Wszystkie te inwestycje w sprzęt i ludzi, oraz częste co niedzielne próby ze sprzętem ogniowym w Łęgu stopniowo procentują, nasza załoga na gminnych zawodach sportowo-sprawnościowych zajmuje czołowe miejsca,(nie schodzi z pudła). i tak:
- rok 2004 – zawody w Łopusznej – III miejsce, rok 2005 – zawody Klikuszowej – III miejsce, rok 2006 zawody w Ostrowsku – II miejsce, oraz I miejsce dla grupy młodzieżowej-kobiecej. Jesienią nasza jednostka OSP była gościnnie na zawodach w miejscowości Liptovske Sliaće na Słowacji.

W 2004 roku w lipcu OSP bierze czynny udział w zorganizowaniu I Festynu Krympaskiego(była już II i III edycja), jak się okazało to rozrywka jest również potrzebna wszystkim mieszkańcom naszej parafii.

W 2005 roku nasza jednostka straży obchodziła uroczystość 120 lecia istnienia, co opisały również gazety, w roku ubiegłym- 2006,nasze poczty sztandarowe brały udział w uroczystościach strażackich w sąsiedniej Nowej Białej, Jurgowie, Harklowej i Dębnie. Zabezpieczano także uroczystości odpustowe w Ludźmierzu, oraz własne na św. Walentego i św. Marcina. W gminnych zawodach sprawnościowych nasze ekipy chłopców i dziewcząt zajmują I i II miejsce. Za zdobyte w zawodach fundusze zakupiono mundury wyjściowe dla dziewcząt. Ochotnicza straż zabezpiecza wszystkie zawody sportowe odbywające się na terenie wsi, także dyskoteki i zabawy, festyny, czynnie uczestniczy w zawodach strzeleckich na naszej strzelnicy, zajmując czołowe lokaty.

Jednostka jest organizatorem zbiorowej akcji krwiodatswa dla potrzebujących mieszkańców. Prowadzimy także pogadanki w naszych szkołach podstawówce i gimnazjum. W okresach obfitych opadów corocznie interweniuje, ochrania brzegi rzeki Białki, chroni betonowy most, w razie potrzeby usuwa skutki powodzi, usuwa wodę z zalanych piwnic. Wielokrotnie wzywa się jednostkę do wypadków drogowych, oraz do gaszenia pożarów.

W roku ubiegłym przeprowadzono 17 zbiórek-ćwiczeń, stan samochodów bojowych wynosi – jeden duży -Star 266, jeden mały- Lublin. Zakupiono ubrania robocze, rękawice, węże, zestaw kluczy , radiostację przenośną, ubrania wyjściowe dla dziewcząt. W końcu roku udało się przeprowadzić planowany remont sanitariatów i montaż mini stołówki w świetlicy remizy, oraz zakupiono dużą nową szafę na instrumenty dla orkiestry.

Bardo dobrą wizytówka naszej straży oraz miejscowości jest bliźniacza Strażacka Orkiestra Dęta, której poziom zawsze stoi na przyzwoitym poziomie, jest zapraszana do sąsiednich miejscowości, bierze czynny udział w organizowanych na terenie województwa konkursach i przeglądach. Wielokrotnie też była organizatorem takich przeglądów, tradycyjnie podtrzymuje współpracę przygraniczną. W tym roku obchodzi okrągły jubileusz 80-lecia działalności .

               

               

Krempachy, luty 2007r.opracował: Franciszek Pacyga. materiały źródłowe: Kronika OSP, Kronika Orkiestry, „Historia Krempach 1945-2005”- -opracowanie własne.FP. .
foto.: archiwum OSP, oraz Franciszek Pacyga i Jan Krzysztofek

Administracja oficjalnej strony Krempach czeka na informacje od Internautów. Mogą to być teksty, reportaże, czy foto-relacje.
Czekamy również na zaproszenia dotyczące zbliżających się wydarzeń społecznych, kulturalnych, politycznych.
Jeżeli tylko dysponować będziemy czasem wyślemy tam naszego reportera.

Kontakt: pacygowie@interia.pl, tel. 508 167 145

Administracja Linki Spiskie wsie Facebook social plugin
AdminPanel
Kontakt

dursztyn-spisz.pl podhale24.pl
mok.nowytarg.pl
http://gimpress.c0.pl/
lapszenizne.pl
www.gim.krempachy.szkolnastrona.pl
nowytarg.sk
http://www.malopolskie.pl/
nowabiala.com
ospfrydman.republika.pl
dursztyn.ugnowytarg.pl
http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/
spisz.org
nowotarski.pl
foto.ntarg.pl
www.spisskastaraves.sk
www.fotografie.nowytarg.pl
Czarna GĂłra
Dursztyn
Falsztyn
Frydman
JurgĂłw
Kacwin
Krempachy
Łapszanka
Łapsze Nişne
Łapsze Wyşne
Niedzica
Nowa Biała
Rzepiska
Trybsz


Copyright © 2o11 www.krempachy.espisz.pl | All Rights Reserved

Created by    gb